Pałac Prezydencki

Tragiczne wydarzenia początku kwietnia zwróciły uwagę całego świata na Warszawę a zwłaszcza na doskonale znany wszystkim Polakom, budynek przy Krakowskim Przedmieściu, będący siedzibą Prezydenta RP. Tragedia pod Smoleńskiem zgromadziła Polaków przed pałacem właśnie. Abstrahując od ogromu tragedii, skupmy się na samym budynku. Pałac nazywany jest Prezydenckim ale także pałacem Koniecpolskich, Radziwiłłów czy Namiestnikowskim. Funkcjonował też jako Pałac Rady Ministrów. Prześledźmy zatem jego dzieje.

Pałac powstał w XVII wieku a zafundował go sobie hetman Stanisław Koniecpolski a zaprojektował go architekt królewski Constantino Tencalla, którego najgłośniejszym warszawskim dziełem jest Kolumna Zygmunta.
Wkrótce po wybudowaniu, pałac trafił w ręce Lubomirskich a następnie wszedł w posiadanie rodu Radziwiłłów. Radziwiłłowie gospodarowali pałacem przez 144 lata, czyniąc z niego ośrodek kulturalny - miejsce koncertów, przedstawień teatralnych czy hucznych balów. Jednym z najznamienitszych lokatorów pałacu był Karol Panie Kochanku Radziwiłł, wybitna postać okresu Sejmu Wielkiego, opatrzona przydomkiem będącym jego ulubionym zwrotem do rozmówców. W pałacu miesci się wówczas siedziba Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej.

Pałac przebudowywano w XVIII i XIX wieku, jego obecna klasycystyczna postać jest autorstwa Chrystiana Piotra Aignera.
W roku 1818 pałac trafia w ręce rządowe, zostaje zakupiony na siedzibę Namiestnika Królestwa Polskiego. Koncertował tu 8-letni Fryderyk Chopin, co upamiętnione zostało tablicą pamiątkową, odsłoniętą w tym roku.

Pałac został zniszczony w wyniku pożaru w roku 1852 a następnie odbudowany pod kierunkiem Alfonsa Kropiwnickiego.

Po odzyskaniu niepodległości w 1918, pałac zostaje siedzibą rady ministrów i premiera.
Druga wojna światowa obeszła się z pałacem dosyć łaskawie, wprawdzie został przebudowany na Deutsches Haus, niemniej nie uległ zniszczeniom.

W okresie powojennym pałac był znany pod nazwą Pałac Rady Ministrów, co oddaje jego przeznaczenie. W budynku tym zawarto w 1955 Układ Warszawski, będący sowiecką przeciwwagą dla NATO, tu doszło do przełomu w stosunkach z Niemcami poprzez podpisanie w 1970 roku układu z RFN. Tu wreszcie pamiętną wiosną 1989 toczyły się obrady Okrągłego Stołu. Od 1995 roku, znajduje się tu siedziba prezydenta RP, przeniesiona z Belwederu przez Lecha Wałęsę.

Przed pałacem znajduje się pomnik Księcia Józefa Poniatowskiego, który będzie tematem odrębnej opowieści.
Sam pałac jest generalnie niedostępny, niemniej sporadycznie podwoje są uchylane dla zwiedzających. Wirtualnie pałac można zwiedzić za pośrednictwem strony internetowej www.prezydent.pl/wycieczka.

Tomasz Dygała
www.kursprzewodnicki.pl